Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2016

Ο Ουρανοφάντωρ Ιεράρχης Βασίλειος

Μέγας Βασίλειος
Μητροπολίτου Κυθήρων Σεραφείμ


Απόσπασμα από το κείμενο:
"Μέγας Βασίλειος & Άγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος
Οἱ γνήσιοι Ἀδελφοί, φίλοι καί στυλοβάτες 
τῆς Ἐκκλησίας μας Ἐπίσκοποι".



Ο Μέγας Βασίλειος γεννήθηκε τό 329/330 στήν Καισάρεια τῆς Καππαδοκίας. Ἔλαβε τό ὄνομα τοῦ πατέρα του καί ἀμέσως παρεδόθη σέ φτωχή γνωστή οἰκογένεια τῆς Νεοκαισαρείας τοῦ Πόντου γιά νά τόν μεγαλώσει.

Οἱ γονεῖς του Βασίλειος καί Ἐμμέλεια κατάγονταν ὁ πρῶτος ἀπό τόν Πόντο καί ἡ δεύτερη ἀπ' τήν Καππαδοκία. Πλούσιοι γαιοκτήμονες μέ μεγάλα ὑποστατικά οἱ γονεῖς τοῦ Βασιλείου. Ἐνωρίς ἀσπάσθηκαν τόν Χριστιανισμό. Γνώρισαν καλά τόν περίφημο πρῶτο Ἐπίσκοπο Νεοκαισαρείας Γρηγόριο τόν Θαυματουργό. Τό 311 ὑπέμειναν μέ θαυμαστή καρτερία τόν φρικτό διωγμό τοῦ Ρωμαίου αὐτοκράτορα Μαξιμίνου καί τελικά ἐδέχθησαν τόν στέφανο τοῦ μαρτυρίου. Κεντρική θέσι στήν οἰκογένεια κρατοῦσε ἡ γιαγιά τοῦ Μεγάλου Βασιλείου Μακρίνα. Ἦταν ταλαντοῦχος γυναίκα, φορέας γνήσιας ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως καί πιστή μαθήτρια τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Νεοκαισαρείας τοῦ Θαυματουργοῦ.

Οἱ γονεῖς τῆς Ἐμμέλειας, οἱ πρόγονοι τοῦ Βασιλείου ἀπό τήν μητέρα του, ἦσαν Καππαδόκες. Οἰκογένεια μεγαλοαστῶν καί γαιοκτημόνων. Πολλά μέλη της γνώρισαν τιμές, δόξες, πλούτη καί ἀνώτερες στρατιωτικοπολιτικές θέσεις. Καί τό πιό σημαντικό: ὁ πατέρας τῆς Ἐμμέλειας ἀναδείχθηκε μάρτυρας τῆς Ἐκκλησίας, χωρίς δυστυχῶς νά σώζεται τό ὄνομά του. Τό πατρικό σπίτι τῆς Ἐμμέλειας - καί αὐτό εἶναι κάτι τό πολύ σπουδαῖο - ἀνέδειξε μέλη πού εἶχαν ἐπίδοσι στά γράμματα, ἀφοῦ ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ὁμιλεῖ γιά ‹‹λόγων λαμπρότητες ››. 

Με αὐτά τά δεδομένα, ὁ ἀείμνηστος πλέον καί σεβαστός Ὁμότιμος Καθηγητής τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν Στυλιανός Παπαδόπουλος, ἀπό τίς ἀφηγηματικές βιογραφίες τοῦ ὁποίου, γιά τούς δύο Ἁγίους μας, θά ἀντλήσω πολλά χρήσιμα στοιχεῖα, σημειώνει τά ἑξῆς: ‹‹Ἔτσι ὁ μεγάλος βλαστός δύο λαμπρῶν οἰκογενειῶν κληρονόμησε τό ρητορικό του ταλέντο καί ἀπό τίς δύο ρίζες, ἀφοῦ καί ὁ πατέρας του ἦταν συνήγορος καί ρητοροδιδάσκαλος,  προπαντός ὅμως κληρονόμησε καί ἀπό τίς δύο οἰκογένειες τήν ἀγάπη στό πνεῦμα, τήν ἀφοσίωση στήν Ἐκκλησία καί τήν ἡρωϊκή διάθεση τῶν μαρτύρων››.

Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου 2016

Χριστουγεννιάτικη αγρυπνία στα Καρούλια



Χριστουγεννιάτικη αγρυπνία στα Καρούλια

Διήγηση του Αρχιμανδρίτη Χερουβείμ Καράμπελα
Από το βιβλίο "Το Περιβόλι της Παναγίας, 
νοσταλγικές αναμνήσεις"
Έκδοση Ι.Μ.Παρακλήτου 1991


Μεταξύ των άλλων, ο Γέροντάς μας είχε και μία ευλογημένη συνήθεια. Κατά διαστήματα, έστελνε μία μικρή παρηγοριά στους ερημίτες… Είχε περάσει αρκετός καιρός από τότε που κοινοβίασα στην καλύβη μας, όταν μία μέρα - προπαραμονή Χριστουγέννων, όπως θυμάμαι - με κάλεσε ο Γέροντας για ν΄αναθέσει και σε μένα την ευλογημένη αυτή διακονία. Ασφαλώς με την απόφασή του αυτή, απέβλεπε και στην πνευματική μου,όπως πάντα ωφέλεια. Έβαλα μετάνοια στον Γέροντα φορτώθηκα τον ντορβά μου, πήρα το ραβδί και ξεκίνησα για τα Καρούλια. Πέρασα από πολλούς ασκητές, την ζωή των οποίων χαρακτήριζε η συνέπεια. Ήσαν πραγματικοί μοναχοί,πραγματικοί ασκητές. Μεταξύ αυτών ο γέρων Νείλος,ηλικιωμένος Ρώσος ησυχαστής,που δεν γνώριζε καθόλου ελληνικά και ο επίσης ρώσος ιερομόναχος Παρθένιος….

Το πρόγραμμά μου άλλαξε, όταν ο πνευματικός μου επέμενε να παραμείνω στην αγρυπνία των Χριστουγέννων και στην πανήγυρη της καλύβης τους, αφού το παρεκκλήσιό τους ήταν αφιερωμένο στην Γέννηση του Χριστού. Ο Γέροντάς μου άλλωστε είχε δώσει ευλογία για κάτι τέτοιο.

Την άλλη μέρα, μαζί με τον υποτακτικό του πνευματικού μου, π. Συμεών, κάναμε μια σχετική καθαριότητα της καλύβης, με αφορμή την πανήγυρη. Αργά το απόγευμα άρχισαν να έρχονται οι γύρω ασκητές, για να γιορτάσουμε όλοι μαζί τα Χριστούγεννα.

Καθισμένος σ’ ένα μικρό εξώστη, έβλεπα τους ερημίτες, που κατέβαιναν από τα βράχια, άλλοι από τις κρεμαστές σκάλες και άλλοι από τις αλυσίδες, ο ένας πίσω από τον άλλον αξέχαστο θέαμα! Νέοι, μεσήλικες, γεροντάκια, αποτελούσαν μια χρυσή, ζωντανή αλυσίδα πανηγυριστών με τους παλιούς, λερωμένους ντορβάδες στην πλάτη, με ζωστικά και ράσα χιλιομπαλωμένα. Το πρόσωπό τους είχε μια σεμνή, σοβαρή έκφραση. Χαιρετούσαν ένας-ένας με βαθειά υπόκλιση κι έπαιρναν την θέση τους στο μικρό παρεκκλήσιο της Γεννήσεως του Κυρίου.

Ο Μεγάλης Βουλής Άγγελος ~ π. Ιωάννου Ρωμανίδη

(Η εικόνα είναι από το Παρεκκλήσι των Αγίων αυταδέλφων Διονυσίου & Νείλου της Ιεράς Μονής Μεγάλης Παναγιάς Σάμου)

"Ο Μεγάλης Βουλής Άγγελος" 
του πατρός Ιωάννου Ρωμανίδη 

"Εμπειρική Δογματική" Τόμος Β'


Eισαγωγικά

Σε όλες τις εμφανίσεις του Θεού στην Π. Διαθήκη έχουμε την παρουσία του β΄ προσώπου της αγίας Τριάδας, του άσαρκου Λόγου, ο οποίος κατά τον Ιωάννη: «Ούτος ην εν αρχή προς τον Θεόν. πάντα δι’ αυτού εγένετο, και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ εν ο γέγονεν» (1. 2-3). Δημιουργήθηκε εξ αρχής από τον Πατέρα και οτιδήποτε συνέβη, έγινε από αυτόν και χωρίς αυτόν δεν έχει συμβεί τίποτε από όσα συνέβησαν. Επομένως και όλες οι θεοφάνειες, που συνέβησαν στην Π.Δ. έγιναν από τον άσαρκο Λόγο.

Οπότε, οι Προφήτες στην Π.Δ. έβλεπαν το δεύτερο πρόσωπο της αγίας Τριάδας, που αποκαλείται ως, «ο Μεγάλης Βουλής Άγγελος», δηλ. έβλεπαν τον άσαρκο Λόγο, αφού όλες οι θεοφάνειες του Θεού στην Π.Δ. ήταν αποκάλυψη του Λόγου ασάρκως.

Η αγία Γραφή στα χέρια ενός θεόπνευστου, ο οποίος έχει κατάσταση φωτισμού ή θεώσεως είναι θεόπνευστη, στα χέρια όμως ενός κομπογιαννίτη θεολόγου δεν είναι τίποτα. Κάθεται εκεί με την φαντασία του και προσπαθεί να φαντασθεί τι λέγει η αγία Γραφή. Διαβάζει, ότι ο Μωυσής είδε στην καιόμενη βάτο τον άγγελο, τον άγγελο του Κυρίου, που του είπε «εγώ ειμί ο ων», «εγώ ειμί ο Θεός Αβραάμ, ο Θεός Ισαάκ» κ.λπ. και λέει: Έ, αυτά είναι μυθιστορήματα, και το περνάει έτσι και δεν δίδει καμμία σημασία. Αν δούμε, όμως, στις εικόνες έχουμε «ο Ων», αυτό σημαίνει ότι είναι ο άσαρκος Λόγος εκείνος ο οποίος ενεφανίσθη στον Μωυσή και σε όλους τους Προφήτες της Π.Δ.

Αυτό που συμβαίνει στον κομπογιαννίτη θεολόγο, ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και με τους σπουδαγμένους δυτικούς θεολόγους, οι οποίοι είναι άμοιροι φωτισμού ή θεώσεως. Και αυτοί δεν παραδέχονται την παρουσία του Θεού Λόγου ασάρκως, αλλά θεωρούν ότι στις θεοφάνειες της Π.Δ. έχουμε την εμφάνιση του ίδιου του Θεού Πατέρα. Ακόμη και στη σκηνή της βάπτισης του Χριστού δεν μπορούν να κατανοήσουν, ότι η φωνή εξ Ουρανού, που λέγει: «ούτος εστιν ο υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα» (Μτ. 3. 17) είναι του άσαρκου Λόγου. Ο Θεός Πατέρας, ούτε οράται, ούτε ακούγεται, ούτε μιλάει, ούτε εμφανίζεται. Είναι πάντοτε κρυμμένος. Όλα γίνονται στην Π.Δ. δια του άσαρκου Λόγου, του Θεού – Υιού.

Δευτέρα 26 Δεκεμβρίου 2016

Η Παρθένος Μαρία, όργανο της ενανθρώπισης του Χριστού


Η Παρθένος Μαρία, όργανο της ενανθρώπισης του Χριστού

Του π. Αντωνίου Αλεβιζόπουλου


Ο Θεός σέβεται την ελευθερία του Ανθρώπου· χωρίς την Ανθρώπινη προαίρεση ο Θεός δεν ήθελε τον άνθρωπο ούτε στον παράδεισο. Το ίδιο βλέπουμε και στην περίπτωση της σωτηρίας του κόσμου, ήταν απαραίτητη η συνεργασία του Ανθρώπου και αυτό έγινε στο πρόσωπο της παρθένου Μαρίας.

Η προσφορά της παρθένου Μαρίας

Σε τι συνίσταται η προσωπική συμβολή της Αγίας Παρθένου στη σωτηρία του κόσμου;

Και μετά την πτώση, ο Θεός συνέχισε να σέβεται την ελευθερία του Ανθρώπου· δεν θα έσωζε τον κόσμο χωρίς την συγκατάθεση του ίδιου του κόσμου. Η παρθένος Μαρία λοιπόν έγινε συνεργός του Θεού στο έργο της σωτηρίας ολοκλήρου του κόσμου. Οι λόγοι της, «ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα Σου» (Λουκάς α' 38) δεν ήταν απλώς η δική της συγκατάθεση, αλλά η συγκατάθεση ολοκλήρου του κόσμου. Το στόμα της Θεοτόκου έγινε στόμα ολοκλήρου της δημιουργίας και ταυτόχρονα όργανο της σωτηρίας του κόσμου.

Από το άλλο μέρος η παρθένος Μαρία αποτελεί προσφορά προς τον Θεό ολοκλήρου του κόσμου. Η ανθρωπότης δίδει στο πρόσωπο της Παρθένου την αγνότερη προσφορά της στον Θεό και ο Θεός τη δέχεται και την κάνει δοχείο, τόπο γέννησής Του, μητέρα του ανθρώπινου γένους και ολοκλήρου του κόσμου. Αυτό σημαίνει ο λόγος του Κυρίου στον αγαπημένο Του μαθητή: «Ιδού η μήτηρ σου!» (Ιωάννης ιθ' 27). Σ' αυτό συνίσταται η συμβολή της Παρθένου στη σωτηρία μας.

Αληθής Θεοτόκος

Με ποια έννοια ονομάζεται η παρθένος Μαρία Θεοτόκος;
Μετά τη συγκατάθεσή της ήλθε σ’ αυτήν το πνεύμα το Άγιο, σύμφωνα με τον λόγο του Κυρίου (Λουκάς α' 35) και την εξάγνισε χορηγώντας σ’ αυτήν τη δύναμη να δεχθεί να Τον γεννήσει: «Και τότε έπεσαν επάνω της, ωσάν σκιά, η ενυπόστατος Σοφία και Δύναμις του Υψίστου Θεού, ο Υιός και Λόγος του Θεού, ο ομοούσιος με τον Πατέρα, ωσάν θείος σπόρος, και εδημιούργησε δια τον εαυτόν Του σάρκα με ψυχήν λογικήν και νοεράν, την πιο εκλεκτήν εκπροσώπησιν του γένους μας, όχι σπερματικώς, αλλά δημιουργικώς, με την συνεργασίαν του Αγίου Πνεύματος… 

Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου 2016

Tό θαῦμα τῶν Χριστουγέννων


To θαύμα των Χριστουγέννων 
(Αληθινό Περιστατικό)


Πριν από δώδεκα περίπου χρόνια, ανήμερα τα Χριστούγεννα, κίνησα με ανάμικτα συναισθήματα για πρώτη φορά για το Περιβόλι της Παναγιάς. Ήθελα να επισκεφθώ το άγιο Παΐσιο, να δω από κοντά έναν άγιο της εποχής μας, να εξακριβώσω τις διαφορές, να εντρυφήσω στις παραινέσεις του. Η αλήθεια είναι πως λίγο η ανθρώπινη περιέργεια, λίγο η ανθρώπινη αδυναμία, που συνδέεται με τη προτέρα εξακρίβωση του τι πρόκειται να συμβεί ήταν οι πραγματικές αιτίες.

Το κρύο ήταν τσουχτερό και το Άγιο Όρος ήταν χιονισμένο. Ένας άγνωστος γέροντας ανέλαβε, ως επίγειος άγγελος, να με καθοδηγήσει μέχρι την Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου. Η επιθυμία μου όμως να λάβω συγκεκριμένες απαντήσεις, μ’ έκανε να πάρω, μαζί με ένα δάσκαλο από τη Κοζάνη, το μονοπάτι για την καλύβα του γέροντα στην Παναγούδα, αμέσως μετά την ακολουθία του Εσπερινού.

Με πρόσωπο σκυμμένο, καρδιά θλιμμένη και βήματα βαριά, προσέγγισα το κελί του γέροντα. Αναρωτιόμουν τι θα έπραττα αν, ως καρδιογνώστης, κοιτούσε βαθιά μέσα στη ψυχή μου και έβλεπε τα λάθη, την αμαρτία, τις παραλείψεις, τα μίση, τις μικρότητες, τις κατακρίσεις, τον αληθινό ψυχικό πόλεμο. Στη σκέψη και μόνο πως ο Άγιος έχει τέτοια ικανότητα, δείλιασα και με έπιασε ντροπή. Αναθαρρούσα όμως και μονολογούσα μέσα μου.

Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου 2016

Η σκάλα προς τον Παράδεισο...

Η σκάλα προς τον Παράδεισο

Απόσπασμα από το βιβλίο 
Η Αγία Περπέτουα & οι συν αυτή μαρτυρήσαντες 
της Αναστασίας Σουσώνη


Κάποια στιγμή ο αδελφός μου είπε: «Αγαπημένη μου αδερφή, έχεις λάβει ήδη μεγάλα προνόμια από τον Θεό, σίγουρα μπορείς να Του ζητήσεις να σου αποκαλύψει αν τελικά καταδικαστείς ή όχι.» Κι εγώ που γνώριζα ότι τα οφέλη της προσευχής είναι πράγματι μεγάλα, του το υποσχέθηκα με πίστη λέγοντας: «Θα σου πω αύριο.» 

Το αίτημά μου έγινε δεκτό και αυτό ήταν το όνειρο που είδα: Βρέθηκα μπροστά από μια γιγάντια σκάλα κατασκευασμένη από χαλκό της οποίας η διαδρομή έφτανε ως τον ουρανό. Ήταν όμως τόσο στενή, που μόνο ένα άτομο μπορούσε ν' ανέβει τη φορά. Σε κάθε πλευρά της ήταν μπλεγμένα όλα τα είδη των μεταλλικών όπλων. Σπαθιά, δόρατα, αγκίστρια, μαχαίρια και λόγχες, εξείχαν απ' τις άκρες της έτσι ώστε αν κάποιος ανέβαινε απρόσεκτα ή δεν στόχευε προς τα πάνω, η σάρκα του θα κομματιάζονταν από τα σιδερένια όπλα. Στους πρόποδες αυτής της κλίμακας ένας υπερμεγέθης δράκος απειλούσε να επιτεθεί σε όσους προσπαθούσαν να την ανέβουν. 

Πρώτος τη σκάλα ανέβηκε ο Σατούρος ο οποίος είχε παραδοθεί μόνος του μετά τη σύλληψή μας. Εκείνος υπήρξε ο οικοδόμος της πίστης μας, παρόλο που όταν μας συνέλαβαν δεν ήτανε παρών. Αφού έφτασε στην κορυφή, κοίταξε πίσω και μου είπε: «Περπέτουα σε περιμένω. Αλλά πρόσεξε... μην αφήσεις το δράκο να σε δαγκώσει.» «Δεν θα μου κάνει κακό» είπα, «στο όνομα του Ιησού Χριστού!» Σιγά σιγά και σαν να με φοβόταν, ο δράκος έβγαλε το κεφάλι του έξω και κάτω από τη σκάλα. Στη συνέχεια χρησιμοποιώντας τον ως το πρώτο μου βήμα, πάτησα πάνω στο κεφάλι του και ανέβηκα.

Τότε βρέθηκα μέσα σε έναν πελώριο κήπο και ένας άνθρωπος με γκρίζα μαλλιά και ενδυμασία βοσκού ξεχώριζε ανάμεσα σε ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων. Φαίνονταν ψηλός και άρμεγε ένα μεγάλο πρόβατο. Χιλιάδες άνθρωποι στέκονταν γύρω απ' αυτόν και ήταν ντυμένοι με λευκά ρούχα. Σήκωσε το κεφάλι του, με κοίταξε και είπε: «Χαίρομαι που ήρθες παιδί μου!» Μου έδωσε, όπως ήταν, μια μπουκιά από εκείνο που άρμεγε. Το πήρα στα χέρια μου, τα ένωσα μεταξύ τους και το έφαγα. 

Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2016

Επιτρέπεται οι Λαϊκοί να αναμειγνύονται στα θέματα της Πίστεως;



Επιτρέπεται οι Λαϊκοί να αναμειγνύονται 
στα θέματα της Πίστεως;


Έκδοση της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου


Εν καιρώ σύγχυσης περί του θέματος, παραθέτω ένα ωφέλιμο, και πολύ κατατοπιστικό κείμενο του Ιερού Ησυχαστηρίου, της Ι. Μονής Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου, προς ωφέλεια και ενημέρωση όλων εμάς, του απλού λαού, ώστε να γνωρίζουμε ακριβώς τι και πώς, και να πράξουμε τα θεάρεστα... 

Προς αποφυγείν εσφαλμένων εντυπώσεων και ανευλαβούς σιωπής, οριοθέτηση των ορθών συμπεριφορών, και γνώση του ρόλου που πάντα είχε ο πιστός λαός στην Ορθόδοξη ιστορία, ως θεματοφύλακας της πίστεως μας... 

Επιτρέπεται οι Λαϊκοί να αναμειγνύονται 
στα θέματα της Πίστεως;

Εισαγωγή: 

Μπορούν οι λαΐκοί, τα μέλη της Εκκλησίας που δεν έχουν την Ιερωσύνη, να ασχολούνται με θέματα Πίστεως; Δύνανται οι λαΐκοί, παρ' όλο που δεν έχουν κανένα αξίωμα μυστηριακής διακονίας στην Εκκλησία, να ελέγξουν Επισκόπους, όταν εκείνοι παρεκτρέπονται από την αλήθεια; 

Είναι δικαιολογημένοι όσοι πίσω από τους Ιερείς και τους Πνευματικούς τους Πατέρες τηρούν στάση αδιαφορίας, όταν παραχαράσσονται το κήρυγμα και η Πίστη της Εκκλησίας, επειδή παρομοίως και οι Προεστώτες και Πνευματικοί τους Πατέρες, «αφού έπαθαν κάτι ανθρώπινο» δεν μαρτυρούν και δεν ομολογούν την αλήθεια της Ορθοδοξίας; 

1) Η Θεολογία μας είναι απαραίτητη για να προχωρήσουμε στην ορθοπραξία. 

Ό,τι είναι απαραίτητο για τη σωτηρία μας, έχει παραδοθεί στην Εκκλησία από τους θεωμένους διδασκάλους Της, δηλαδή τους αγίους Προφήτες, Πατριάρχες, Αποστόλους και Πατέρες και ευρίσκεται στην Αγία Γραφή, στις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων περί των δογμάτων («Όροι») και περί του βίου («ιεροί Κανόνες»), και στα έργα των Αγίων Πατέρων, ώστε να είναι εύληπτο και κατανοητό από τον απλό πιστό, με σκοπό από την Ορθοδοξία να περάσει στην ορθοπραξία, αποφεύγοντας το σκόπελο των αιρέσεων. 

Οι αιρέσεις μέσω της αλλοιωμένης πίστεως (αιρετικής πλάνης) καταστρέφουν την ορθοπραξία και απομακρύνουν «οντολογικώς» από το Σώμα του Χριστού, διότι αποκόπτονται από την ενότητα της Εκκλησίας περί τον Επίσκοπο και τη Θεία Ευχαριστία.

Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2016

Ο Όσιος Γέροντας Παναής από την Λύση, ένας σύγχρονος ερημίτης


Η πνευματική πατρότητα (πνευματική ιερωσύνη) ενός σύγχρονου ερημίτη
Όσιος γέροντας Παναής από την Λύση


Στο παρόν άρθρο δημοσιεύεται το απομαγνητοφωνημένο κείμενο μιας συζήτησης που πραγματοποιήθηκε στις 6/7-23/6/2011 στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου μεταξύ του καθηγουμένου Αρχιμ. Εφραίμ και του Πρωτοπρ. Ανδρέα Αγαθοκλέους, εφημερίου του Ιερού Ησυχαστηρίου Αγίας Τριάδος Λιθροδόντα Κύπρου. Η συζήτηση αναφέρεται σε μια σύγχρονη αγία μορφή, στον παππού τον Παναγή από την, κατεχόμενη σήμερα, Λύση.

Η Λύση είναι γνωστή στους περισσότερους ως πατρίδα του εθνομάρτυρα αγωνιστή της ΕΟΚΑ, Γρηγόρη Αυξεντίου. Ίσως λιγότεροι γνωρίζουν τον περικαλλή κεντρικό ναό της Παναγίας και το ξωκκλήσι του Αγίου Ευφημιανού, με εξαιρετικές τοιχογραφίες του 13ου-14ου αιώνα, που συλήθηκαν μετά την εισβολή και βρίσκονται στο μουσείο Μένιλ του Τέξας. Για όσους ζουν ή αγαπούν την Κύπρο η περηφάνεια που χαρακτηρίζει τους Λυσιώτες είναι γνωστή και δικαιολογημένη λόγω της σημαντικής πολιτιστικής, αθλητικής και κυρίως πνευματικής παράδοσης της Λύσης που δικαίως χαρακτηρίζεται ως το «καμάρι της μεσαρκάς».

Γέννημα αυτού του τόπου ήταν και ο παππούς ο Παναής. Τέταρτο από τα οκτώ παιδιά μιας αγροτικής οικογένειας, γεννήθηκε την περίοδο του δεκαπενταυγούστου του 1905 και γι’ αυτό η ευσεβής οικογένειά του τού έδωσε το όνομα της Παναγίας. Με τα αδέλφια του Βασίλη και Τρυφωνού έζησαν την ειρήνη του Θεού. 

Ο παππούς τελείωσε μόνο το δημοτικό σχολείο, αλλά απ’ ότι φαίνεται ωφελήθηκε αρκετά από την πλούσια πολιτιστική ζωή της Λύσης και την προσωπική του μελέτη. Ασχολήθηκε με τις αγροτικές εργασίες και έμαθε και την τέχνη του τσαγγάρη. Επιπλέον, εργάστηκε για χρόνια πολλά, αμισθί, ως νεωκόρος στον ναό της Παναγίας. Οι Λυσιώτες αναφέρουν ακόμη τις ακολουθίες που τελούσε με τα αδέλφια του και άλλους συγχωριανούς του στο ναό καθημερινά και τις αγρυπνίες στο ξωκκλήσι του αγίου Ευφημιανού. Μετά την τουρκική εισβολή τα τρία αδέλφια έζησαν την ίδια ειρηνική ζωή στη Λάρνακα.

Τρίτη 13 Δεκεμβρίου 2016

Ευλάβεια και πόθος Θεομητορικός

Νικήτας Μοναχός Καψαλιώτης (1907-1989)


Ευλάβεια και πόθος Θεομητορικός
Από την ασκητική και ησυχαστική Αγιορείτικη παράδοση


Ρώτησε κάποιος μοναχός το γερω-Νικήτα από τη Σταυρονικητιανή Καλύβη της Παναγίας Καζνάσκας, χάριν ωφελείας και οικοδομής, τι κανόνα κάνει. Απήντησε: "Ο Γέροντάς μου στο κοινόβιο μου είπε να κάνω 6 κομποσχοίνια του Κυρίου και 6 της Παναγίας. 

Εγώ τα κάνω όλα στην Παναγία. Η τιμή στην Παναγία σώζει. Ο Κύριος χαίρεται, όταν τιμάμε τη μητέρα του. Όποιος τιμά την Παναγία που θήλασε τον Κύριο του σύμπαντος, περισσότερο θα τιμά τον ίδιο τον Κύριο. Η Παναγία είναι μάνα· ξέρεις τι θα πει μάνα;".

Εδώ ο λυγμός διακόπηκε από τους λυγμούς του Γέροντα που φαινόταν σαν ένα μικρό παιδάκι με αγάπη ανυπέρβλητη προς την Παναγία-μητέρα του. Αυτή η ευλάβεια και ο παρθενικός πόθος που ανάβει το πυρ το εγκάρδιο στις καρδιές των αγιορειτών μοναχών, ομορφαίνει και αρωματίζει τη μοναχική τους ζωή.

Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2016

Ποιος είναι ο αυθεντικός άνθρωπος;


Ποιός είναι ο αυθεντικός άνθρωπος;

Είναι αυτός που αγαπά πιο πολύ τον αγώνα από την νίκη.

Αυτός, που η πίστη του είναι πιο δυνατή απ’ τον ορθό του λόγο, η καρδιά του πιο ανοιχτή κι έτοιμη από την ικανότητα του να κατανοεί και να βάζει σε λέξεις την ουσία.

Αυτός που αναγνωρίζει την αλήθεια περισσότερο μέσα στα μυστήρια, παρά σε ό,τι μπορεί να αντιληφθεί και να κατανοήσει.

Που μπορεί να διακρίνει το μάταιο από το γνήσιο, το πλασματικό από το αληθινό.

Που δεν νιώθει αυτολύπηση.

Στις δυσκολίες προτιμά να «τεντώνει» την ψυχή του στην προσευχή, στην αυτοπαράδοση, και να σκέφτεται λιγότερο.

Ο αυθεντικός αναζητητής της αλήθειας δίνει συνεχή αγώνα για να μπορεί να διακρίνει το δικό του θέλημα από το θέλημα του Θεού, και να διευρύνεται ο ίδιος για να το χωρέσει.

Η αυτοεκτίμηση που βλάπτει την ψυχή…Του Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου




Εγωϊσμός - Ταπείνωση 
Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος


Προσέχετε τον εαυτό σας. Η πρόοδος στην πνευματική ζωή διακρίνεται με την ολοένα και περισσότερη συναίσθησι της μηδαμινότητός μας. Ενώ όσο αυξάνει η εκτίμησις του εαυτού μας σε κάτι, τόσο βαδίζουμε στην καταστροφή. Ο εχθρός θα το εκμεταλλευθή αυτό. Θα πλησιάση και θα επιχειρήση να πετάξη κανένα πετραδάκι στον δρόμο μας για να σκοντάψουμε. Μια ψυχή που δίνει στον εαυτό της αξία, μοιάζει με τον κόρακα του Αισώπου που ακούγοντας τις κολακείες της αλεπούς για την «ωραία» του φωνή, άνοιξε το στόμα και του έπεσε το τυρί…».

«Πόσο χρήσιμο θα ‘ταν να βρισκόταν κάποιος να σας κατηγορή. Να χαίρεσθε, αν ποτέ συμβή αυτό. Είναι πολύ επικίνδυνο να σας επαινούν όλοι και κανείς να μην σας λέει την αλήθεια. Είναι νομίζετε δύσκολο να πλανηθή ή να σκοντάψη κανείς; Απέχετε πολύ από το να θεωρήτε τον εαυτό σας άγιο και άξιο να συμβουλεύη τους άλλους;».

«Στο Κίεβο ασκήτευε κάποτε κάποιος με πολλή νηστεία και μόνωσι. Τον πολέμησε όμως ο εγωισμός και άλλα πάθη. Πήγε λοιπόν και εξωμολογήθηκε τους λογισμούς του στον μακαριστό στάρετς Παρθένιο. Εκείνος του έδωσε χρήματα και τον έστειλε στην αγορά λέγοντας: «Αγόρασε κρέας και φάγε το μπροστά στους άλλους». Ο ασκητής ακολούθησε την συμβουλή του στάρετς και όλοι οι πειρασμοί του φύγανε. Να πώς οι Πατέρες πολεμούσαν την υπερηφάνεια.

Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2016

Η προσευχή που αντιστοιχεί σε κάθε μία γνώση


Όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνός 
Η προσευχή που αντιστοιχεί σε κάθε μία γνώση
(Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, γ΄τόμος)


Περί των οκτώ γνώσεων πρέπει να γνωρίζομε οτι στις τέσσερις πρώτες οφείλομε να λέμε εκείνα που γράψαμε για την κάθε μια, ενώ στις υπόλοιπες το "Κύριε ελέησον" μόνο, όπως λέγεται για τον άγιο Φιλήμονα, και να κρατούμε το νου ολότελα έξω από τα νοήματα.

Γιατί τέτοια πρέπει να είναι η διαγωγή του αγωνιστή: Άλλοτε να έχει το νου του στη θεωρία των αισθητών, άλλοτε στη γνώση των νοητών και στο να μένει ασχημάτιστος. Είτε πάλι σε κάποια έννοια της Γραφής και στην καθαρή προσευχή. Και να απασχολεί το σώμα πότε στην ανάγνωση, πότε στην προσευχή, πότε σε δάκρυα για χάρη του εαυτού του ή κάποιου άλλου από συμπάθεια που θέλει ο Θεός, πότε σε εργασία για να βοηθήσει κάποιον που είναι ασθενής σωματικά ή ψυχικά, για να κάνει έτσι αποκλειστικά τα έργα των αγίων Αγγέλων και να μη φροντίζει διόλου για τίποτε αυτού του κόσμου.

Και ο Θεός που τον διάλεξε και τον ξεχώρισε για να τον κάνει αχώριστο σύντροφό Του και του χάρισε αυτό τον τρόπο ζωής και την αμεριμνία, Αυτός θα φροντίσει γι' αυτόν και θα του εξασφαλίσει την ψυχική και τη σωματική τροφή. Γιατί λέει η Γραφή: «Άφησε στον Κύριο τη μέριμνά σου, και Αυτός θα σου εξασφαλίσει την τροφή σου»(Ψαλμ. 54,23).

Και όσο περισσότερο αναθέτει στο Θεό την ελπίδα του σε όλα όσα τον αφορούν ψυχικά και σωματικά, τόσο περισσότερο ο Θεός προνοεί γι' αυτόν, ώστε να νομίζει τον εαυτό του κατώτερο απ' όλα τα κτίσματα, από τις πολλές δωρεές του Θεού, τις φανερές και τις αφανείς, τις ψυχικές και τις σωματικές.

Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2016

Η εικόνα της πραότητος χαστουκίζει τον Άρειο.


Ο Άγιος Νικόλαος Επίσκοπος Μύρων 
στην Α' Οικουμενική Σύνοδο


Η μνήμη του τιμάται στις 6 Δεκεμβρίου

Βρισκόμαστε στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325 μ.Χ.. Ο Χριστιανισμός και το κήρυγμα της Αναστάσεως του Χριστού από τη μικρή γειτονία της Παλαιστίνης διαδίδεται σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η Νίκαια γίνεται για πρώτη φορά επισήμως η θεολογική παλαίστρα για όσους έχουν καταλάβει τί είναι ο Χριστός. Από τη μία μεριά 318 θεοφόροι Πατέρες και από την άλλη ο διάβολος μέσα από τον ορθολογισμό του διανοούμενου Αρείου. Ο Άρειος διδάσκει αίρεση έχοντας προικισμένο νου και χειμαρρώδη λόγο.

Διακηρύσσει στη Σύνοδο ότι ο Εσταυρωμένος του Γολγοθά και Αναστημένος του Τάφου είναι κτίσμα του ενός και μεγάλου Θεού, του Πατέρα. Η γοητεία του λόγου του κλονίζει ακόμη και κληρικούς, όπως τον Ευσέβιο Νικομηδείας και τον Ευσέβιο Καισαρείας. Ο Άρειος μπροστά στον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο και τον πρόεδρο της Συνόδου Κορδούης Όσιο παίρνει τον λόγο. Αγέρωχος ανεβαίνει στο βήμα. Μαγνητίζει τους συνέδρους με την τέχνη του λόγου του. Συγκλονίζει τους ακροατές «…εἷς ὁ Θεός», όπως υπογραμμίζει και η Αγία Γραφή. Τα πάντα είναι δημιουργήματα της δυνάμεως του Θεού. Όσο συνεχίζει το λόγο του, προκαλεί ακόμη και τη βασιλική προσοχή και κλονίζει το νου των Επισκόπων. Οι περισσότεροι χαμογελούν έτοιμοι να παραδεχτούν ότι ο Άρειος έχει δίκιο.

Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2016

Ο αντιαιρετικός και θεραπευτικός σκοπός του δόγματος


Ο αντιαιρετικός και θεραπευτικός σκοπός του δόγματος

Τα δόγματα είναι συνταγές σωτηρίας και όχι αυτοσκοπός

 του π. Ι. Ρωμανίδη



Προηγουμένως εντοπίσθηκε το γεγονός ότι τα δόγματα είναι διατύπωση της εμπειρίας των Αγίων και οδηγούν στην βίωση της αποκαλύψεως. 

Επομένως, είναι καταγραφή της εμπειρίας και οδηγός προς την εμπειρία. 

Αυτό δείχνει και τον σκοπό των δογμάτων που θα δούμε κατ' επέκταση στην ενότητα αυτή και δεν είναι άλλος από την αντιμετώπιση των αιρέσεων και την καθοδήγηση των πιστών.

Τα δόγματα της Εκκλησίας είναι τα αξιώματα που προέρχονται απ’ αυτήν την εμπειρία της καθάρσεως και του φωτισμού και της Θεώσεως. Επομένως τα δόγματα δεν είναι αποτελέσματα στοχασμών, όπως νομίζουν οι δυτικοί θεολόγοι, οι ιστορικοί των δογμάτων και οι ημέτεροι που τους ακολουθούν.

Τα δόγματα δεν βγήκαν από στοχαστική προσπάθεια έξυπνων φιλοσοφούντων θεολόγων.

Αλλά τα δόγματα είναι διατυπώσεις της διδασκαλίας της Εκκλησίας, τις οποίες έκαναν οι Πατέρες της Εκκλησίας για να την προφυλάξουν από αιρέσεις. Διότι κάθε φορά που έγινε διατύπωση δόγματος, η διατύπωση έγινε εναντίον μιας συγκεκριμένης αιρέσεως.

Ουδέποτε η Εκκλησία συνήλθε για να διατύπωση δόγμα χάρη στην στοχαστική δεξιότητα των θεολόγων, οι οποίοι κάθονται στις έδρες των Πανεπιστημίων, για να στοχάζωνται φιλοσοφικώς, κοινωνιολογικώς κλπ. 

Ποτέ δεν έχει γίνει αυτό το πράγμα. 

Παρασκευή 2 Δεκεμβρίου 2016

Θέλω να είμαι...του Χριστού!



Θέλω να είμαι...του Χριστού!


Λένε οι πολλοί πως τάχα αυτοί που θέλουν να είναι του Χριστού είναι είτε «ντεμοντέ», είτε «βαρεμένοι». Μάλιστα, τείνοντας να ερμηνεύσουν με ψυχολογικά κριτήρια την πίστη, μιλούν για τους –όχι κατ’ όνομα- χριστιανούς σαν αναγκεμένους ανθρώπους που η εξουθενωμένη τους ψυχή βρίσκει ανάπαυση στου Χριστού την πίστη και στην εκκλησία Του. 

Μιλούν για ψυχικά ανώριμους ανθρώπους που καταφεύγουν νευρωτικά στην πίστη, σαν καταφύγιο.

Σπεύδουν επίσης να δικαιολογήσουν την δική τους απροθυμία για την εκκλησία και την χριστιανική πίστη, μιλώντας για το διαβλητό σύστημα της εκκλησίας, για ακατήχητους και ψυχο-πνευματικά ανεπαρκείς παπάδες, για το αναξιόπιστο εκκλησιαστικό ιερατείο, για αναχρονιστική σκέψη και λειτουργία, για κακή διοίκηση.

Μάλιστα αρκετοί αμφισβητούν την εγκυρότητα εκείνων των επιστημόνων που μιλούν με προθυμία για την πίστη στο Χριστό, τους χαρακτηρίζουν, περιπαιχτικά, «ρομαντικούς», και τείνουν να απορρίψουν συλλήβδην την επιστημοσύνη τους.

Ακόμα κι αν υποθέσει κανείς πώς τα πιο πολλά από τα παραπάνω ισχύουν. Αν και έχω σοβαρή ένσταση σ’ αυτό: Είμαι προσωπικά ιδιαίτερα «καχύποπτος» με τους ανθρώπους που εύκολα τείνουν να ταυτίζονται με τη «σαθρή» και προβληματική πλευρά των ανθρώπων και της ζωής, με την αντίστοιχη μερίδα του σώματος της εκκλησίας, καθώς και με τα αληθινά τους κίνητρα πίσω απ’ αυτήν την συνολική απόρριψη : με το πρόσχημα του ρεαλισμού και της ευθυκρισίας, εστιάζοντας στο «ξένο κακό», ακριβώς για να ακυρώσουν –χωρίς να το γνωρίζουν- στη συνείδηση τους το όντως καλό…

Πατρικές νουθεσίες Αγίου Πορφυρίου


Αγίου Πορφυρίου (1906-1991)
Πατρικές Νουθεσίες


* Μια θρησκεία μόνον είναι, η Ορθόδοξος Χριστιανική Θρησκεία. Και το πνεύμα αυτό το ορθόδοξον είναι το αληθές. Τα άλλα πνεύματα, είναι πνεύματα πλάνης και οι διδασκαλίες είναι μπερδεμένες.

* Και διάβολος υπάρχει και όλα όπως τα γράφει η Γραφή υπάρχουνε. Και διάβολος και κόλαση και όλα.

* Ο άνθρωπος έχει φτιάξει πολλούς θεούς, και οι θεοί είναι πάρα πολλοί. Ακόμη και αυτοί οι άσωτοι, οι άθεοι πιστεύουνε στον Θεό, όχι στον αληθινό, αλλά εις την σάρκα, εις τα πάθη, στην ύλη..., όλοι κάτι λατρεύουνε... Σ' αυτό που λατρεύει κανείς σ' αυτό δουλεύει. Δηλαδή είσαι πόρνος, είσαι άνθρωπος της σαρκός, δουλεύεις για την σάρκα, για την ύλη.

* ... η αλήθεια είναι στην Ορθοδοξία... Υπάρχουν πολλά φώτα, που βλέπει κανείς και εντυπωσιάζεται, μα ένα είναι το φως το αληθινόν... αξίζει να λατρέψει κανείς τον μόνον αληθινόν Θεόν, τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν... Οι αλήθειες του Θεού, όπως τις έχει πει, από την αρχή, αυτές είναι. Δεν υπάρχουνε άλλες αλήθειες, νέες, επειδή ο κόσμος προόδεψε και η επιστήμη και οι άνθρωποι πήγανε στα άστρα...

* Μόνο η Θρησκεία του Χριστού ενώνει και όλοι πρέπει να προσευχόμαστε να έρθουνε σ' αυτή. Έτσι θα γίνει ένωσις, όχι με το να πιστεύεις ότι όλοι είμαστε το ίδιο και ότι όλες οι θρησκείες είναι το ίδιο. Δεν είναι το ίδιο... προσεύχομαι ο Θεός να σας δώσει φώτιση να καταλάβετε ότι δεν έχει σχέση η Θρησκεία, η Ορθοδοξία μας, με άλλες θρησκείες.

* ...Αν αρνηθείς (σημ. την ύπαρξη) το σατανά, θα πει ότι δεν είσαι ορθόδοξος... Ο Θεός να μας φωτίσει όλους, να τον γνωρίσουμε και να τον αγαπήσουμε.

* «...Τι να σου κάνη η μόρφωση; Μόνο η χάρη του Θεού, μόνο η αληθινή αγάπη μας, που θυσιάζεται μυστικά για τους άλλους, μπορεί να σώση και τους άλλους και εμάς».

* «...Δεν πρέπει να πολεμάτε τα παιδιά σας, αλλά τον σατανά που πολεμά τα παιδιά σας. Να τους λέτε λίγα λόγια και να κάνετε πολλή προσευχή... Με την προσευχή θα τους μιλήση ο Θεός».