Το 325 μ.Χ στη Νίκαια της Βιθυνίας, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α’ συγκάλεσε την Πρώτη Σύνοδο της Νίκαιας ή Α’ Οικουμενική Σύνοδο με σκοπό την αποκατάσταση της ειρήνης στα εκκλησιαστικά ζητήματα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Ο Θεοδώρητος Κύρου, συγγραφέας του Ε΄ αιώνος, μας παρέχει μια σημαντική λεπτομέρεια για τα πρόσωπα που συμμετείχαν στην Σύνοδο. Μπαίνοντας στην αίθουσα της Συνόδου ο Μ. Κωνσταντίνος, άρχισε να χαιρετάει μειδιών τους Πατέρες.
Όμως το μειδίαμά του πολύ γρήγορα χάθηκε από το πρόσωπό του. Έβλεπε μπροστά του ένα παράξενο θέαμα. Οι περισσότεροι Πατέρες, που ήρθαν στην Σύνοδο ήταν λωβοί και ακρωτηριασμένοι. Άλλου του έλειπαν τα αυτιά, άλλου τα μάτια και άλλου η μύτη του. Άλλος, τον χαιρέτησε με το αριστερό χέρι, γιατί το δεξί δεν υπήρχε πλέον. Και πολλοί δεν μπορούσαν να σηκωθούν από τις θέσεις τους, αφού τα πόδια τους ήταν παράλυτα.
Ξαφνιάστηκε ο αυτοκράτορας και ρώτησε με κατάπληξη. «Γιατί όλοι σχεδόν οι Επίσκοποι που ήρθαν στην Σύνοδο είναι ακρωτηριασμένοι;»
Ένας αρχιερέας του απάντησε: «Διότι, βασιλιά, έρχονται από τα Μαρτύρια. Όλοι αυτοί που βλέπεις είναι Μάρτυρες και Ομολογητές».
Συγκινήθηκε ο Μ. Κωνσταντίνος και δάκρυσε. Σηκώθηκε και πλησίασε τους λαβωμένους Επισκόπους. Γονάτισε και φίλησε τα παράλυτα πόδια τους, τις άδειες κόγχες των ματιών τους και τα χέρια τους τα ακρωτηριασμένα και κάθισε ως έσχατος σε χαμηλό θρονί, παρακολουθώντας τις εργασίες της Συνόδου. Αυτό προξένησε εντύπωση και όταν τον ρώτησαν σχετικά τους απάντησε:
«Αυτοί οι Επίσκοποι και οι άλλοι κληρικοί είναι οι εκπρόσωποι των πιστών στο Θεό και φροντίζουν για την Εκκλησία Του. Καθοδηγούν τις ψυχές των ανθρώπων στον Ουρανό και στο Θεό. Ενώ εγώ είμαι επιφορτισμένος από τον Θεό, για να ρυθμίζω μόνο τις πρακτικές και γήινες ανάγκες του λαού Του. Αυτοί λοιπόν πρέπει να κάθονται στα ψηλά καθίσματα και εγώ στο μικρότερο, διότι μικρότερο είναι και το έργο μου».
Ο Μ. Κωνσταντίνος συγκινημένος από τα ιερά τραύματα των Αγίων 318 Πατέρων,
άφησε τον θρόνο και κάθισε σε χαμηλό θρονί ως έσχατος.
Πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου.
Όλοι τους έλαμπαν από ένα εσωτερικό φως που προερχόταν από τον Θεό,
ένα φως όπου διακρινόταν καθαρά η αλήθεια.
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
Σήμερα η Εκκλησία μας γιορτάζει τη μνήμη, μίας πολύ μικρής ομάδας μαθητών και φίλων Του. Σήμερα παρουσιάζει μπροστά σου μόνο τριακόσιους δεκαοκτώ γλυκείς, ευώδεις και αμάραντους καρπούς. Μια μικρή, αλλά εκλεκτή ομάδα.
Αυτοί είναι οι τριακόσιοι δεκαοκτώ άγιοι πατέρες της Πρώτης Οικουμενικής Συνόδου, που συνήλθε στη Νίκαια το 325 μ. Χ., την εποχή του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Μεγάλου, για την υπεράσπιση, αποσαφήνιση και βεβαίωση της Ορθόδοξης Πίστης.
Την εποχή εκείνη στην Εκκλησία είχαν εμφανιστεί «λύκοι βαρείς» (Πραξ. κ’ 29), που φορούσαν ρούχα όμοια με των ποιμένων. Αυτοί είχαν έκλυτη ζωή και γι’ αυτό δεν μπορούσαν να βρουν μέσα τους τόπο για την αλήθεια του Χριστού. Έτσι έπεσαν κι οι ίδιοι, αλλά παρέσυραν και τους πιστούς σε πλάνες. Η διδασκαλία τους ήταν διαβρωτική, όπως κι η ζωή τους.
Το Άγιο Πνεύμα λοιπόν σύναξε τους αγίους αυτούς του Θεού σε μια Σύνοδο, ώστε να φανούν οι αληθινοί διδάσκαλοι του Χριστού, σε αντίθεση με τους πλανεμένους• να φανεί η δύναμη εκείνων που αγωνίζονται για τον Χριστό εναντίον εκείνων που τον πολεμούν και να διακριθεί ο γλυκύς καρπός του καλού Δέντρου, που είναι ο Χριστός, σε αντίθεση με τους σάπιους και πικρούς καρπούς του δέντρου του πονηρού.
Οι άγιοι πατέρες έλαμψαν στη Νίκαια, όπως τα άστρα στον ουρανό, που παίρνουν το φως τους από τον ήλιο. Έτσι και εκείνοι φωτίστηκαν από τον Κύριο Ιησού Χριστό κι από το Άγιο Πνεύμα. Ήταν Χριστοφόροι άνθρωποι, ο Χριστός ζούσε κι έλαμπε μέσα από τον καθένα τους.
Ήταν ουρανοπολίτες μάλλον, παρά πολίτες της γης, αγγελόμορφοι, έμοιαζαν περισσότερο με αγγέλους, παρά με ανθρώπους. Ήταν πραγματικά «ναός Θεού ζώντος, καθώς είπεν ο Θεός ότι ενοικήσω εν αυτοίς και εμπεριπατήσω» (Β’ Κορ. στ’ 16).
Πιστεύω πως είναι αρκετό ν’ αναφερθώ σε τρεις μόνο απ’αυτούς• εκείνους που σου είναι οι πιο γνωστοί, για να ‘χεις μια ιδέα πως ήταν κι οι υπόλοιποι τριακόσιοι δεκαπέντε. Κι αναφέρομαι στον άγιο πατέρα Νικόλαο, στον άγιο Σπυρίδωνα και στον άγιο Αθανάσιο τον Μέγα.
Πολλοί από τους άγιους πατέρες έφτασαν στη Σύνοδο φέροντας στο σώμα τους τραύματα που είχαν δεχτεί για χάρη του Χριστού.
Ο άγιος Παφνούτιος, για παράδειγμα, είχε χάσει το ένα του μάτι όταν τον βασάνιζαν. Όλοι τους έλαμπαν από ένα εσωτερικό φως που προερχόταν από τον Θεό, ένα φως όπου διακρινόταν καθαρά η αλήθεια. Ως ακόλουθοι του Εσταυρωμένου δεν λογάριαζαν τα βασανιστήρια. Η αφοβία τους στην υπεράσπιση της αλήθειας ήταν μέγιστη, απεριόριστη.
Με τη θεόσδοτη γνώση της αλήθειας που κατείχαν και την τόλμη τους στην υπεράσπισή της, οι άγιοι αυτοί πατέρες αναίρεσαν και συνέτριψαν την αίρεση του Αρείου και καθιέρωσαν το Σύμβολο της Πίστεως, που κρατούμε ως σήμερα και ομολογούμε ως τη μόνη σωστική αλήθεια του Θεού.
Tο σημερινό ευαγγέλιο δεν μας μιλάει για τη Σύνοδο αυτή, αλλά για την τελευταία προσευχή του Κυρίου Ιησού στον Ουράνιο Πατέρα Του. Γιατί διαβάζουμε το ευαγγέλιο αυτό στη σημερινή γιορτή; Επειδή δείχνει την επιρροή του στην Πρώτη Οικουμενική Σύνοδο.
Με τη δύναμη της προσευχής αυτής, ο Θεός ενίσχυσε τους αγίους πατέρες της Συνόδου και τους έκανε ατρόμητους υπερασπιστές της αλήθειας, νικητές στις αμφισβητήσεις και την κακία ανθρώπων και δαιμόνων.
Να, πως αρχίζει η προσευχή αυτή:
«Ταύτα ελάλησεν ο Ιησούς, και επήρε τους οφθαλμούς Αυτού εις τον ουρανόν και είπε· Πάτερ, ελήλυθεν η ώρα· δόξασόν Σου τον Υιόν, ίνα και ο Υιός Σου δοξάση Σε» (Ιωάν. ιζ’ 1). Όλα όσα δίδαξε ο Κύριος στους ανθρώπους, τα είχε εφαρμόσει ο ίδιος. Είχε διδάξει τους ανθρώπους πως να προσεύχονται: «Πάτερ ημών, ο εν τοις ουρανοίς…» (Ματθ. στ’ 9)….
Υπάρχουν γονείς που ζητούν μεγαλύτερη δόξα, απ’ αυτήν που τους δίνουν τα παιδιά τους; Η μεγαλύτερη χαρά του Κυρίου είναι να δοξάζεται από τα παιδιά Του, τους πιστούς Του.
«Και ουκέτι ειμί εν τω κόσμω, και ούτοι εν τω κόσμω εισί, και εγώ προς σε έρχομαι. πάτερ άγιε, τήρησον αυτούς εν τω ονόματί σου ω δέδωκάς μοι, ίνα ώσιν εν καθώς ημείς» (Ιωάν. ιζ’ 11). Γιατί λέει ο Κύριος πως δεν είναι πια στον κόσμο; Επειδή τελείωσε το έργο Του και τώρα πια περιμένει να υποστεί το έσχατο και μέγιστο πάθος, να σφραγίσει το τελειωμένο έργο με το αθώο αίμα Του.
Προσέξτε με πόση αγάπη προσεύχεται για τους μαθητές Του! Καμιά μητέρα δεν θα προσευχόταν με τόση στοργή για τα παιδιά της. Πάτερ άγιε, τήρησον αυτούς.
Τους αφήνει ως πρόβατα ανάμεσα σε λύκους. Αν δεν τους προστάτευε κάποιο μάτι από τον ουρανό, θα τους είχαν κατασπαράξει όλους οι λύκοι. Τήρησον αυτούς εν τω ονόματί σου, ως γονιός, ως Πατέρας.
Γίνου δικός τους Πατέρας, όπως είσαι και δικός Μου. Με την πατρική Σου αγάπη στήριξέ τους και προστάτεψέ τους από τους κακούς λύκους, οδήγησέ τους, ίνα ώσιν εν καθώς ημείς. Στην τέλεια αυτή ενότητα δεν θα δεις μόνο την πανίσχυρη δύναμη των πιστών, μα και τη δόξα του Θεού.
Όπως ο Πατέρας κι ο Υιός έχουν την ίδια ουσία και διαφέρουν μόνο στα πρόσωπα, ας γίνει το ίδιο και στους πιστούς: πολλά και διάφορα τα πρόσωπα, αλλά ουσιαστικά ένας στην αγάπη, το θέλημα και το νου….
Όλοι τους έλαμπαν από ένα εσωτερικό φως που προερχόταν από τον Θεό,
ένα φως όπου διακρινόταν καθαρά η αλήθεια.
Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
Απολυτίκιον των Πατέρων Ήχος πλ. δ”
Υπερδεδοξασμένος εί, Χριστέ ο Θεός ημών, ο φωστήρας επί γης τούς Πατέρας ημών θεμελιώσας, και δι' αυτών προς την αληθινήν πίστιν, πάντας ημάς οδηγήσας, πολυεύσπλαγχνε, δόξα σοι.
Κοντάκιον, Ήχος πλ. δ”
Αποστόλων το κήρυγμα, και των Πατέρων τα δόγματα, τη Εκκλησία μίαν την πίστιν εκράτυνεν, ή και χιτώνα φορούσα της αληθείας, τον υφαντόν εκ της άνω θεολογίας, ορθοτομεί και δοξάζει, της ευσεβείας το μέγα μυστήριον.
Δόξα των αίνων του όρθρου… Ήχος πλ. δ”
Των αγίων Πατέρων ο χορός, εκ των της οικουμένης περάτων συνδραμών, Πατρός, και Υιού, και Πνεύματος αγίου, μίαν ουσίαν εδογμάτισε και φύσιν, και το μυστήριον της θεολογίας, τρανώς παρέδωκε τη Εκκλησία, ους ευφημούντες εν πίστει, μακαρίσωμεν λέγοντες. Ω θεία παρεμβολή, θεηγόροι οπλίται, παρατάξεως Κυρίου, αστέρες πολύφωτοι, τού νοητού στερεώματος, της μυστικής Σιών οι ακαθαίρετοι πύργοι, τα μυρίπνοα άνθη τού Παραδείσου, τα πάγχρυσα στόματα τού Λόγου, Νικαίας το καύχημα, οικουμένης αγλάϊσμα, εκτενώς πρεσβεύσατε, υπέρ των ψυχών ημών.
Ταις των αγίων τριακοσίων δέκα και οκτώ θεοφόρων Πατέρων πρεσβείαις,
Χριστέ ο Θεός ημών, ελέησον ημάς. Αμήν...
Δόξα στον Άγιο,Τριαδικό Θεό μας. Δόξα στους Αγίους 318 Πατέρες και Κύριε ελέησον ημάςς.
ΑπάντησηΔιαγραφή